Abdülhamid Han’a Hediye Edilen Ağacın Sırrı

Sultan Abdülhamid Han’a 135 yıl önce İspanya'dan hediye gönderilen "mantar meşesi", kabuğunun hafifliği, soğuğa ve sıcağa dayanıklılığı, yanmaması gibi özellikleri nedeniyle bir çok sektörde "stratejik ürün" olarak kullanılıyor. Padişah tarafından İzmir Torbalı'da diktirilen fidandan elde edilen tohumlardan, 235 bin fidan üretimi gerçekleştirildi.  Torbalı Fidanlık Müdürü Zeki Demir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1879 yılında İspanya Kralı tarafından Sultan ikinci Abdülhamid'e 6 mantar meşesi fidanı gönderildiğini, bunlardan 4'ünün İstanbul'da saray çevresine, diğer ikisinin o dönem sarayın çiftliği olan İzmir Torbalı'ya gönderildiğini anlattı. Torbalı ilçesinde PTT binasının önündeki ağacın o dönem gönderilen ve çiftliğin kahyasının diktiği 2 ağaçtan biri olduğunu, diğerinin zamanla kuruduğunu belirten Demir, postane önündeki ağacın 1975'te tespit edildiğini ve ağaçtan toplanan tohumlardan fidan üretilmesinin başarıldığını söyledi.

Kabuğundan elde edilen contanın, birçok iş kolunda kullanılmasıyla stratejik öneme sahip mantar meşesi, İzmir Orman Bölge Müdürlüğü'nün Torbalı ilçesindeki fidanlıkta 2005 yılında bu yana yetiştirildiğini bildiren Demir, ilk etapta 25 bin fidanla başlayan çalışmalarda bugüne kadar 235 bin mantar meşesi fidanı Ege ve Akdeniz Bölgesi'nde toprakla buluşturduklarını kaydetti.

Kabuğunun hafifliği, soğuğa ve sıcağa dayanıklılığı, yanmaması gibi özelliklerin mantar meşesinin bir çok sektörde tercih edilmesini sağladığını belirten Demir "Mantar meşesi, özellikle astronotların kıyafetlerinde, kozmik odaların ses ve ısı yalıtımında, otomotiv motorlarındaki contanın yapımında kullanılıyor. İlaç ve gemi sanayisinde, şarap şişelerinin tıpalarında, köprü ayaklarında ve demiryollarında titreşim emici malzeme olarak değerlendiriliyor" dedi.

Ortalama 250 yıl ömrü olan ağaçlardan, 9-10 yılda bir ağaç başına 70 kilo kabuk elde edilebileceğini ve kilosunun yurt dışında 200-300 avrodan alıcı bulduğuna dikkati çeken Demir, Portekiz, İspanya, Cezayir gibi az sayıda ülkede yetiştirilen mantar meşesinin, özellikle İspanya ve Portekiz ekonomisinde büyük önemi olduğuna dikkati çekti. Demir, dünyada yılda ortalama 295 bin ton mantar meşesi kabuğu üretimi yapıldığını, iklimi üretime uygun olan Türkiye'nin de bu piyasaya katılması gerektiğini söyledi.