Yaşanabilecek Su Kıtlığına Karşı Örnek Proje: Mor Şebeke

Yazar - Süleyman ÇETİN Tarih - 07 Temmuz

Konya Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin "Mor Şebeke Projesi'nde, Konya Atıksu Arıtma Tesisinin çıkış suyu olan arıtılmış atık sular, yaklaşık 1.000 m2 alanda konumlandırılmış Atıksu Geri Kazanım Tesisi (Mor Şebeke) ile tekrar arıtımdan geçerek toplam 3.300.000 m2 kısıtlanmış yeşil alan sulamasında kullanılmaktadır. Konya arıtılmış atık su geri kazanım tesisi (Mor Şebeke); terfi pompaları, ön klorlama, koagülasyon, multimedya filtre, ultraviyole dezenfeksiyon, son klorlama, geri kazanılmış atık su deposu, hat besleme pompaları, 24 km uzunluğunda sulama hattı ve damlatmalı sulama sisteminden oluşmaktadır. Tesis 2012 yılında devreye alınmış ve yeşil alan sulamasına kaynak olmuştur.

Türkiye Tatlı Su Kaynakları Açısından Ne Durumda?

Türkiye'nin yüzey ve yer altı tatlı su potansiyeli senede 112 km3'tür. Bugün 95 km3 yüzey suyu potansiyelimizin sadece 27,5 km3lük bölümünden faydalanabiliyoruz. Elimizdeki bu su kaynaklarının yaklaşık %76’sını sulamada, %14’ünü içme suyu olarak, %10’u ise sanayide kullanılıyor.

Ülkeler yılda kişi başına düşen kullanılabilir tatlı su miktarına göre sınıflandırılıyor. Bu değerin 1.000 m3ten az olması su kıtlığı, 1.000-1.700 m3 arasında olması su stresi, 1.700 m3ten fazla olması ise su zenginliği olarak nitelendiriliyor. Ülkemizde kişi başına düşen kullanılabilir tatlı su miktarı 1.555 m3. Yani Türkiye su kıtlığı çeken ülkeler listesinde yer almasa da, su zengini ülkeler arasında da değildir. Türkiye, su stresi çeken sınıfa dahil olan ülkeler arasında yer almaktadır.

Bu nedenle Mor Şebeke gibi atıksuların tekrar kazanıldığı projeler çok değerli olup bu konuda yatırımlar arttırılmalıdır.

Günümüz Şehirlerinde Su Sorunu

Veriler yakın tarihte ciddi bir kuraklıkla yüz yüze kalınacağını gösteriyor. Bu nedenle elimizde var olan tatlı su kaynaklarının verimli kullanılması gerekmektedir. Son yıllarda madenciliğe ayrılan su, kullanılabilir suyu azaltmış durumdadır. Yine termik santraller, demir çelik ve çimento fabrikaları su kaynaklarını tüketen yatırımlar arasındadır. Özel sektörün sanayi yapacağız diye su kaynaklarını harcaması yaşam hakkının ihlalidir. Türkiye'de ekonominin ihracata dayanması ve yabancı şirketlerin ülkede bu kadar madenciliğe ve sanayiye yatırımı dengesiz bir büyümedir. Tatlı su kaynaklarımızı fazlasıyla tüketen bu yabancı yatırımlar ve ihracata dayalı ekonominin neden olduğu fazla su kullanımı gözden geçirilmelidir.

Yapılan araştırmalara göre, 10 yıl içerisinde su kaynaklarının yüzde 50’si kaybolabilir. İzmir bu su fakirliği çekecek illerin başında gelirken Manisa, Balıkesir, Aydın ve Uşak susuzluk tehdidiyle karşı karşıya kalacak batı şehirleri arasındadır.