Ağaçlandırmalarda daha ucuza karbon yakalanabillir mi?

 Yeni bir araştırmaya göre, doğal orman büyümesi ve ağaç dikiminin karışımından oluşan bir strateji, IPCC'nin (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) daha önce tahmin ettiği karbon emisyonu azaltımının 10 katına kadar daha fazlasını sağlayabilir. Üstelik bu, ton başına sadece 20 dolarlık bir maliyetle gerçekleşebilir. Çalışma, bazı bölgelerde doğal yenilenmenin maliyet açısından daha uygun olduğunu, diğerlerinde ise ağaç dikiminin daha etkili olduğunu ortaya koyuyor. Böylece, her bir bölgeye özel yaklaşımlar benimsenerek karbon yakalama potansiyeli en üst düzeye çıkarılabilir.

Araştırmada, uygun alanların %46’sında doğal yenilenmenin daha maliyet etkin olduğu, %54’ünde ise ağaç dikiminin daha avantajlı olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular, karbon yakalama yöntemlerinde tek bir stratejiden ziyade yerel koşullara göre farklılaşan bir yaklaşımın daha etkili olacağını gösteriyor.

Araştırmacılar, en uygun maliyetli yöntemin her lokasyonda kullanılmasıyla, önümüzdeki 30 yıl boyunca ton başına 50 dolardan daha az bir maliyetle 31,4 milyar ton CO2'nin ortadan kaldırılabileceğini öngörüyor. Bu, yalnızca tek bir yönteme bağlı kalındığında elde edilebilecek karbon azaltımından %40 daha fazla bir başarı anlamına geliyor.

Ancak uzmanlar, ormanlandırma projelerinin iklim değişikliğine tek başına çözüm olmayacağını belirtiyor. Biyoçeşitlilik ve ekolojik faktörler gibi maliyet dışındaki unsurların da dikkate alınması gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyorlar. Yeniden ormanlaştırmanın, küresel emisyonları tamamen ortadan kaldırmasa da, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir parça olabileceğini savunuyorlar.

Conservation International adına çalışmayı yürüten baş yazar Jonah Busch, doğal yenilenmenin, ağaç dikiminin pahalı olduğu ve yeniden büyüyen ormanların karbonu daha hızlı biriktirdiği bölgelerde daha uygun maliyetli olduğunu belirtiyor. Bununla birlikte, ağaç dikiminin, doğal tohum kaynaklarından uzak bölgelerde ve hasat edilen odunun uzun ömürlü ürünlerde depolandığı alanlarda daha etkili olduğunu ifade ediyor.

Araştırmacılar, dünya genelindeki 138 düşük ve orta gelirli ülkede ormanlandırma projelerini inceledi. Çalışmada, 20 dolar/metrik ton maliyetle karbonun 10 kat daha fazlasını, 50 dolar/metrik ton maliyetle ise yaklaşık 3 kat daha fazlasını ortadan kaldırmanın mümkün olduğunu ortaya koydular. Bu sonuçlar, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin daha önce yaptığı tahminlere göre oldukça yüksek.

Çalışmada, doğal orman yenilenmesi ve ağaç dikimi yöntemleri arasında sürekli olarak birinin diğerinden daha iyi olduğu sonucuna ulaşılmadı. Yerel koşullara bağlı olarak hangi yöntemin daha uygun maliyetli olduğu değişiklik gösterdi. Örneğin, doğal orman yenilenmesi, ağaç dikiminin pahalı olduğu veya doğal tohum kaynaklarının mevcut olduğu alanlarda daha etkili olurken, ağaç dikimi ise tohum kaynaklarının sınırlı olduğu yerlerde daha iyi performans gösterdi.

Sonuç olarak, çalışmada, maliyet etkinliğin yanı sıra biyoçeşitlilik ve yerel ekolojik faktörlerin de dikkate alınması gerektiği vurgulandı.